Seyredenleri Seyretmek

Kahramanlar

Rodrigo müslüman bir bahriyeli ve Kristof Kolomb’un gemisinde bir Osmanlı bahriyelisi.

II. Beyazıd ve Ulemasının tavrı “Ahir zamanda yeni dünya mı? olur hünkarım…” Ön yargısı.

Düşünce

Seyir eden ile seyredenler gezen ve gözleyen diye ayrışır.

Berceste

Koca Ragıp Paşa “İmtiyaz-ı sabit ü seyyarı müşkildir hayâl Zanneder keşti-nişînân sâhil-i derya yürür”

Duran ile yürüyenler (yahut gezegen ile sabit yıldızlar) arasındaki farkı kestirmek zordur. Gemi yolcusuna göre yürüyenler sahillerdir çünkü.

Şeyh Sadi Şirazi “Be-deryâ der-menâfî’ bî-şumarest Eğer hâhî selâmet der-kenârest.”

Her ne kadar denizde sonsuz menfaatler varsa da, eğer selâmet istersen, kıyıdadır.

Aktarım

Çıplak gözle sabit ve seyreden (gezegenler) fark etmek mümkün değildir.

Tarihçe

Kethudazade Arif Efendi menakıp kitabı 207. Sayfasında olay anlatılıyor. Kristof Kolomb II. Beyazıd döneminde “Bana gemiler verirseniz size yeni dünyalar veririm” diyerek saray ahalisinden Padişah ile görüşmek dilemiş. Ulema toplanıp Kolomb’u dinlemiş ve karara bağlamışlar. Demişler ki; “Ahir zamanda yeni dünya mı? olur. Bu kafir para sızdırmak istiyor hünkarım.” demişler.

Kolomb ayrılarak Kastilyalı Kraliçesi I. Isabel’in (Kirli İzabel) yanına gelmiş. Ve aynı teklifi onlara yapmış. Teklif kabul görünce denizlere açılan Kolomb Amerika’nın keşfine uzanan yolculuğu başlatmış oluyor.

Tarih kırılıyor. Tarih kirlenmeye başlıyor.

1928 de yazılan “Bir denizci gözüyle Kristof Kolomb” kitap da şu konular geçiyor. Rodrigo ve Müslümanlık Kolomb ve gayri Müslüm kim kime yardım etmiş. Kirli İzabel çünkü ömrü boyunca iki defa yıkandığı rivayet ediliyor. Koyu bir Katolik olması nedeniyle bütün Müslümanlar ve tüm Yahudiler öldürülmeli diyordu.

İspanya’daki (Endülüs) Gırnata bu olaylar nedeniyle düştü.

Tarihe seyirci kalırsanız seyre dalarsınız seyirci olmaktan kurtulamazsınız. Seyre dalanlar eninde sonunda yok olursanız.

Öyle ise; tarih yapan, tarih yazan kim?

Mehmet Emin TATLI