İran-İsrail Savaşı ve Küresel Petrol Piyasalarına Etkisi: Hürmüz Boğazı Üzerinden Enerji Güvenliğinin Yeniden Tanımlanması-Ertuğrul Mıhçıoğlu
Başlıklar
13 Haziran 2025 tarihinde İsrail’in İran’a yönelik saldırısıyla başlayan savaş, yalnızca bölgesel güvenliği değil, aynı zamanda küresel enerji piyasalarını da ciddi biçimde tehdit etmektedir. İran’ın Hürmüz Boğazı’nı kapatma ihtimali ve bölgedeki tanker trafiğine yönelik saldırılar, dünya petrol ticaretinin yaklaşık üçte birinin geçtiği bu stratejik geçidi yeniden küresel gündemin merkezine taşımıştır. Brent petrol fiyatları %11 oranında artış gösterirken, boğazın fiilen kapalı kalması durumunda fiyatların 130 doların üzerine çıkabileceği öngörülmektedir. Bu gelişmeler, enerji ithalatına bağımlı ülkelerde enflasyon, cari açık ve üretim maliyetleri üzerinde belirgin ekonomik baskılar yaratmaktadır.
Bölgenin enerji taşımacılığındaki stratejik önemi, söz konusu riski daha da derinleştirmektedir. Hürmüz Boğazı’ndan günde yaklaşık 20 milyon varil petrol geçerken, mevcut alternatif rotalar bu hacmi karşılamaktan oldukça uzaktır. Boğazın güvenliğine dair her tehdit, fiyat dalgalanmalarını tetiklemektedir.
Türkiye gibi enerji ithalatçısı ülkeler için artan petrol fiyatları doğrudan akaryakıt ve sanayi maliyetlerine yansımakta; bu durum ulaştırmadan gıdaya kadar birçok alanda fiyat artışlarını tetiklemektedir. Haziran 2025 itibarıyla motorin fiyatları birçok şehirde 53 TL’yi aşarken, mevcut artış eğilimi Temmuz ayında 60 TL seviyesinin gündeme gelebileceğine işaret etmektedir. Aynı zamanda, navlun ve sigorta maliyetlerindeki yükseliş Türkiye’nin dış ticaret dengesi üzerinde de baskı yaratmaktadır.
Sonuç olarak, İran-İsrail savaşı enerji sisteminin ne denli kırılgan olduğunu gözler önüne sermektedir. Hürmüz Boğazı gibi stratejik geçitlerin güvenliği yalnızca petrol ticaretini değil, küresel ekonomik istikrarı da doğrudan etkilemektedir. Türkiye gibi ülkeler açısından bu kriz aynı zamanda enerji çeşitlendirmesi, diplomatik rolünü güçlendirme ve bölgesel iş birliği fırsatlarını değerlendirme anlamına da gelebilecektir.
